1964 FREEM 12' B/W 16mm [double frame] printed on 35mm
Ronddraaiende camera in een huis waarin een kunstenaar aan de slag is; publiek in musea; glasachtig geluid; animatie van een opzet van een schilderij. Experimenten met haar, rook en licht. De Dam in Amsterdam zonder monument, beelden uit de IJtunnel afgewisseld in tempo en lengte variërende blanco beelden.
Dubbelframe techniek: naast elkaar geprojecteerd met twee gekoppelde 16mm projectoren. Elk frame vervult beurtelings de rol van het canvas van de schilder en van het 'concrete' filmscherm sec.
CO: K.G. Schmeink
1966 EEN PORTRET VAN 18' B/W 16mm
De schilder en graficus Frank Lodeizen, gezien vanuit zijn werk en vanuit zijn omgeving.
1970 HET BEZOEK 20' B/W 16mm
Een meisjes brengt een bezoek in een huis waar al een jongen en een meisje zijn. Na afloop gaan ze alledrie weg.
De Film werd opgenomen in een periode van twee weken, met een week rust ertussen. Het hele draaiboek, van begin tot einde, werd iedere draaidag een paar keer uitgevoerd, alshetware een doorlopende voorstelling. [Van tevoren werd niets uit het hoofd geleerd: al doende leerde men de tekst en de handelingen.] Bij iedere 'take van het gehele draaiboek' werden gedeelten opgenomen. De acteurs en de crew bewerkstelligen zó een ad hoc context, die nooit een definitieve context werd. Bijvoorbeeld zoals "dit is een bezoek".
1973 UIT HET WERK VAN BARUCH d’ESPINOZA 1632-1677 32' C 16mm
De uit het werk van baruch D'Espinoza gekozen fragmenten werden vertaald door Herman Gorter (1864-1927), Willem Meijer (1842-1926) en Nico van Suchtelen (1878-1949). De twee en tachtig zinnen werden zonder samenhang gekozen en verdeeld in zeven fragmenten. Ieder fragment werd minstens vier keer opgenomen, met telkens andere akteurs. Spinoza's teksten worden zonder meer als dialogen opgevat, niet als een verzameling van meningen, maar als facetten van een denkwerkzaamheid, die bij iedere acteur afzonderlijk op eigen wijze tot uitdrukking komt.
± 20 acteurs
1974 EEN GEBROKEN VOET 24' C 16mm
Op basis van het scenario Un pied cassé, Documentaire van de Nederlandse schrijver Hendrik Cramer, dat in 1933 verscheen in Les Cahiers Jaunes.
1975 TIEN GEDICHTEN VAN HUBERT KORNELISZOON POOT 30' C 16mm
Gedichten van de 18e eeuwse Zuidhollandse boer en verzenmaker Hubert Poot, gezegd door Donald de Marcas
SONATE 4' B/W 16mm
Filmgedicht waarin de woorden, gezegd door een acteur, niet verwijzen naar concrete objecten, 'hun betekenis tonen', maar fungeren als noten in een partituur.
EEN GELOTE STRAAT 13' B/W 16mm
Amsterdam 1975. Beelden van Keizerrijk, een nabijgelegen smalle straat (steeg) in het centrum van de stad, vlakbij het Bungehuis.
1976 MEINE HEIMAT MIJN VADERLAND 33' B/W 16mm
Toespraak tot het landschap. Naar teksten van Friedrich Griese
1977 TERZAKE 44' C 16mm
Politieke teksten uit het tijdschrift "In Search" geredigeerd door M.S. Arnoni
DE KORZELIGE KLANT 43' B/W 35mm
Een zevental personen, die klaarblijkelijk niet naar hun werk zijn gegaan, brengen gezamenlijk de dag door en overwegen of zij een geschenk voor hun baas zullen kopen.
DE GEVOELENS VAN EEN RODE PATRIJS DOOR HEMZELF VERTELD 16' B/W 16mm
Een verhaal van Aplphonse Daudet waarbij een jachtpartij door de ogen van een patrijs bekeken wordt.
1978 OPTOCHT 30' B/W 16mm
Vier personen gaan per trein naar een stad, waar zij op de fiets verder gaan. De camera volgt hen bij hun tocht.
1980 De ONVOLTOOIDE TULP 77' C 16mm
In deze film spelen 29 acteurs en 29 actrices. Iedere scène wordt gespeeld door een acteur en een actrice. Sommige scènes worden herhaald met een andere bezetting.
Opnieuw heeft Frans van de Staak praktisch geheel uit eigen middelen een film gerealiseerd: De onvoltooide tulp. Met een lengte van 77 minuten is het zijn eerste lange film. Uitganspunt van de film waren 28 korte, door Frans van de Staak geschreven scènes, waarin telkens een man en een vrouw voorkomen.
1981 ER GAAT EEN EINDELOZE STOET MENSEN DOOR MIJ HEEN 86' C 16mm
De film bestaat uit vijfentwintig scènes. In iedere scène spelen acht (van een groep van negen) acteurs, terwijl een negende steeds wisselt met een acteur die slechts in één of twee scènes speelt. De muziek speelt mee als acteur: zodra de muziek spreekt zwijgen de acteurs. Het schrijven van het scenario en het maken van de film was vooral een 'zoeken naar een thema'; maar ook de film zelf zoekt 'waar het over gaat'. Dit onuitgesprokene is vanuit allerlei daarmee samenhangende facetten benaderd: scènes zijn gemaakt vanuit gedachten over: woede, genotzucht, weigering, verbrokkeling, angst. Zowel de beelden als de teksten zijn uit het alledaagse getild: ze hebben niets verhalends meer.
1982 OP UW AKKERTJE 91' C 16mm
De 43 scènes waaruit de film bestaat zijn evenzovele fragmenten, die geen verhaal vertellen, maar die misschien vergeleken kunnen worden met de intermezzi in de muziek. Ze maken voortdurend de indruk 'er tussen te zijn geschoven', maar waartussen wordt niet echt duidelijk.
1983 Het VERTRAAGDE VERTREK 107' C 16mm
De film is stapgewijs gemaakt, allereerst als dialoog tussen filmen en schrijven, maar vervolgens evenzeer als gesprek tussen alle medewerkers. Iedere opgenomen scène werd door alle betrokkenen bekeken, waarna een volgende scène geschreven werd, die enkele weken daarna gefilmd werd.
Om te beginnen werd ter oriëntatie het thema "invloed van ruimte of ruimten op mensen" als uitgangspunt genomen, doch dat splitste zich al weldra uit in onderwerpen als 'opsluiting', 'mens en machine', 'ouder worden', enzovoort.
Tenslotte lossen de verschillende voorvallen zich op, want de film als gebeurtenis is toch het belangrijkste.
Teksten van Jacq Firmin Vogelaar
1986 WINDSCHADUW 71' C 16mm
De film is opgebouwd uit scènes waarin een acteur of een actrice aankomt of vertrekt. De man en vrouw pakken koffers in en uit, komen steeds andere woonruimten binnen of verlaten die. Een gezamenlijke aankomst, vertrek of verblijf lijkt niet (meer) mogelijk. De dichtregels worden herhaaldelijk door Kouwenaar zelf buiten beeld, en een enkele maal door de acteur of actrice voorgedragen of uitgesproken. De aankomst- en vertrekscènes zijn van elkaar gescheiden door beelden van landschappen die als rustpunten fungeren.
1989 ONGEDAAN GEDAAN 77' C 16mm
Twee stellen, dus vier karakters, gespeeld door acht acteurs, op basis van teksten, gedichten van Gerrit Kouwenaar.
Verschillende personages worden gevolgd tijdens hun telkens terugkerende routes door de stad. Tussen de wandelingen door worden enkele simpele handelingen verricht door personages die steeds verschillende paren vormen.
1990 Faverey
Dichter Hans Faverey leest voor uit eigen werk
1991 ROOKSPOREN 105' C 16mm
Het centrale personage in Rooksporen is een vrouw die zich tegenover een vragensteller bevindt. Rondom deze ondervragingsscènes zijn er scènes waarin 26 getuigen (van A tot Z) worden geïntroduceerd: eerst in hun huizen en vervolgens in een ruimte die aan de ondervragingsruimte grenst. De vragensteller heeft een dubbelzinnige identiteit en functie: hij richt zich nu eens rechtstreeks vragend tot de vrouw, wendt zich dan weer uitsluitend luisterend en kijkend, als klankbord, naar de getuigen.En ook de getuigen hebben een ongrijpbare identiteit. Wie of wat ze zijn blijft in het midden, zij bestaan dankzij de zinnelijkheid en/of raadselachtigheid van hun taal.
1994 KLADBOEKSCÈNES 98' C 16mm
De film is gebaseerd op het toneelstuk Lichtenberg, scènes op de drempel van de moderne tijd van Cyrille Offermans. Ofschoon hoofdpersoon Lichtenberg een en ander gemeen heeft met George Christoph Lichtenberg (1742-1799) experimenteel fysicus en schrijver van de fameuze Sudelbücher alsook van een grote hoeveelheid niet minder fameuze brieven - is er niet gestreefd naar historische betrouwbaarheid. Een aantal gegevens uit de levensgeschiedenis van de historische figuur is in het personage verwerkt, maar de laatste blijft het geesteskind van de schrijver Offermans. Af en toe neemt Lichtenberg dan ook woorden in de mond van auteurs die hij, strikt genomen, niet kan kennen, auteurs uit de negentiende en twintigste eeuw. Het gaat daarbij om formuleringen die als vanzelf voortvloeien uit zijn eigen werk.
1996 SCHIJNSEL 79' C 16mm
Elke scène van de film bestaat uit een dialoog tussen een man en een vrouw. De dialogen zijn fragmentarisch, dat wil zeggen, de dialoog van de ene scène sluit niet aan bij die van de volgende scène. Bovendien is er geen ontwikkeling in de verhouding tussen de acteur en de actrice in de richting van een goede of slechte afloop. De dialogen zijn niet alleen inhoudelijk van belang; het is ook en vooral materiaal voor de acteurs. De film balanceert op de grens tussen het verbeelden van een intieme verhouding tussen een vrouw en een man, en de intimiteit in het samen(spel) tussen de acteur en de actrice. Als een acteur of een actrice in een scène alleen is en nauwelijks tekst heeft, verbeeldt hij/zij de eenzaamheid; als hij/zij een monoloog heeft, dan ligt het accent op het uitspreken van de tekst, op (de reflectie over) het acteur zijn.
SEPIO 31' C 16mm
Evenals in zijn korte film Tien gedichten van Hubert Kzn. Poot (1975) speelt er in Sepio slechts één persoon. De actrice beweegt zich door een zomers landelijke omgeving en ondergaat in alles wat haar omgeeft haar geliefde.
1998 DICHTWEEFSEL 20' C 16mm
Een actrice en een acteur repeteren gedeelten uit het toneelstuk Three Travellers Watch Sunrise van Wallace Stevens (1879-1955). De dialogen van de drie reizigers (drie Chinezen) en het meisje (Anna) worden door de actrice als een monoloog uitgesproken. De acteur luistert en geeft de actrice soms aanwijzingen.
2001 LASTPAK 72' C 16mm
De hoofdpersoon van de film is een acteur die zijn leven acteert. Hij is een lastpak, maar alleen voor wie op zijn toneelstukjes is uitgekeken of zich schaamt om in de nabijheid van een clown te zijn. Zijn vrouw verbreekt de relatie omdat ze de man gewoon niet langer kan verdragen en hij lijkt dat ogenschijnlijk vanzelfsprekend te accepteren. Hij trekt weg uit de stad naar een huisje op het platteland. Al snel heeft hij nieuw publiek. Een buurvrouw en haar dochter komen nieuwsgierig kennismaken en zijn direct enthousiast over de ingenieuze eenvoud van de voorstellingen van de lastpak die voor hen nog helemaal niet lastig is, maar juist een welkome afwisseling van hun al te gewone leven.
*klik voor meer titels met Frans van de Staak als (co)producent: in huidige database van het IFFR